Projekt na rzecz porozumienia między narodami
Na referat i dyskusję w grupie lub do pracy grupowej:
Kto lub co kryje się pod nazwą “Anusia z Tarowa”?
Opisz w skrócie przemiany w krajach bałtyckich i na ziemiach pruskich od późnych lat 80. do początku lat 90. XX w.
W projekcie odbudowy pomnika wiąże Litwinów i Niemców wprawdzie ten sam cel, ale ich motywy są odmienne. W oparciu o tekst źródłowy wyjaśnij, o jakie motywy mogłoby tu chodzić.
Znasz inne przykłady (z twojego regionu) wspólnych transgranicznych działań na rzecz odbudowy pomników, budowli lub muzeów? Kim są podmioty tej nowej polityki historycznej? Czy takie projekty napotykają na przeciwdziałania i opór? A jeśli tak, to dlaczego?
Dwie sławy
Do pracy grupowej:
Jeśli wyróżnia się cechy charakteru jakiejś osobistości, można przypuszczać, że nie nie było to “regułą” w czasach, w których żyła. Z drugiej jednak strony, powołując się na wybitne postacie historyczne jako wzorce do naśladowania, autorzy chętnie wykorzystują je do udzielania rad bądź wskazówek odnośnie czasów im współczesnych. Które z tych dwóch możliwości sugeruje film wideo o Kancie i Koperniku?
Czy film wideo tematyzuje doświadczenia przekraczania granic obu uczonych, a jeśli tak, to jakie?
Polowanie na „Czerwony Październik“
Do pracy metodą projektu lub do pracy grupowej:
Naszkicuj stosunki Wschód-Zachód w okresie “zimnej wojny”.
Gdzie przebiegały granice pomiędzy dwoma blokami politycznymi? Jakie znaczenie miał wtedy region bałtycki?
Dlaczego przekraczanie granic było wtedy wydarzeniem o tak olbrzymim wydźwięku politycznym?
O ile znana ci jest powieść Toma Clancy’ego albo znasz lub możesz obejrzeć powstały na jej podstawie film: W jakim stopniu film czy książka rzucają snop światła na autentyczną historię Jonasa Pleškys? Za pomocą jakich środków stylistycznych przedstawione jest w powieści czy w filmie położenie, w jakim znajdował się komendant?
Jaki sposób widzenia i oceny konfliktu między Wschodem a Zachodem, a dokładniej: pozycji Litwy w obrębie ZSRR, sugerują tu autorzy?
Wykształcenie szansą awansu
Na referat i dyskusję w grupie:
Przedstaw w zarysie rozwój społeczeństwa na ziemiach pruskich w okresie od ruchu osadniczego w średniowieczu po wiek XVI.
Jakie możliwości awansu istniały na ziemiach pruskich? Czy wszystkie grupy społeczne i etniczne miały jednakowe szanse awansu, czy też istniały między nimi różnice?
Opisz postać księcia Albrechta Hohenzollerna, uwzględniając jego projekty reform społecznych i politycznych.
Jaką wagę przykładano do wykształcenia na ziemiach pruskich w średniowieczu i w okresie wczesnonowożytnym?
Porównaj projekt księcia Albrechta – “Wykształcenie szansą awansu” – z aktualną sytuacją w twoim kraju. Jakie szanse na zrobienie kariery istnieją i dla kogo? Jakie jest znaczenie edukacji?
W zawrotnym tempie, ale z rozwagą
Do pracy metodą projektu lub do pracy grupowej:
Opisz krótko życie i stanowiska polityczne hrabiny Marion Dönhöff.
Wyszukaj wspomnienia i opisy, w których mowa jest o przekraczaniu granic i o odwiedzinach ziem pruskich po 1945 r. – z względnieniem perspektywy tak odwiedzających, jak i mieszkańców. Porównaj oczekiwania i pierwsze wrażenia obu stron.
W oparciu o te informacje przedyskutuj, dlaczego Marion Dönhöff podczas swojego pierwszego po II wojnie światowej pobytu na ziemiach pruskich w 1963 r. zachowywała się tak ostrożnie.
Jaka opinia panuje w twoim kraju (w twoim regionie) dziś na temat Marion Dönhöff?
Żaden anioł pokoju
Na referat i dyskusję w grupie:
Opisz w skrócie życie królowej pruskiej Luizy.
Jakie cechy charakteru przypisano królowej Luizie w “portrecie” utrwalonym w tekście i na filmie wideo? Jakich środków stylistycznych używają autorzy tekstu i filmu wideo?
Jakie interpretacje postaci królowej Luizy znane ci są z literatury współczesnej, zarówno z opracowań historyczno-naukowych, jak i z tekstów publicystycznych?
Jak myślisz, dlaczego królowa Luiza jest dla dzisiejszych mieszkańców Sowiecka postacią zachowaną pozytywnie w pamięci.
Prusy – romantyczne
Na referat i dyskusję w grupie:
Opisz w skrócie życie królowej pruskiej Luizy.
Jakie cechy charakteru przypisano królowej Luizie w “portrecie” utrwalonym w tekście i na filmie wideo? Jakich środków stylistycznych używają autorzy tekstu i filmu wideo?
Jakie interpretacje postaci królowej Luizy znane ci są z literatury współczesnej, zarówno z opracowań historyczno-naukowych, jak i z tekstów publicystycznych?
Jak myślisz, dlaczego królowa Luiza jest dla dzisiejszych mieszkańców Sowiecka postacią zachowaną pozytywnie w pamięci.
I jeszcze więcej materiału na film
Na referat i dyskusję w grupie lub do pracy grupowej:
Jaki jest dzisiejszy stan wiedzy historycznej o Herkusie Mantas?
Dlaczego film cieszył się taką popularnością nie tylko na Litwie, ale i w innych krajach socjalistycznych, np. w Polsce i w DDR?
Naszkicuj postawy wobec zakonu krzyżackiego, jakie przez wiele lat dominowały w tych krajach. Jakie cechy przypisywano Prusom?
Znasz więcej historycznych przykładów szlachetnego oporu przeciw przeważającemu liczebnie wrogowi? Czy istnieją wersje filmowe tych wydarzeń?
Reklama dla pruskiego wodza
Na referat i dyskusję w grupie lub do pracy grupowej:
Jaki jest dzisiejszy stan wiedzy historycznej o Herkusie Mantas?
Dlaczego film cieszył się taką popularnością nie tylko na Litwie, ale i w innych krajach socjalistycznych, np. w Polsce i w DDR?
Naszkicuj postawy wobec zakonu krzyżackiego, jakie przez wiele lat dominowały w tych krajach. Jakie cechy przypisywano Prusom?
Znasz więcej historycznych przykładów szlachetnego oporu przeciw przeważającemu liczebnie wrogowi? Czy istnieją wersje filmowe tych wydarzeń?
Bohater ZSRR
Do pracy grupowej:
Wytłumaczcie na podstawie źródła, dlaczego Iwan Daniłowicz Czerniachowski ukazany został jako wzór do naśladowania? Jakie stanowisko wobec wojska znajduje tu swój wyraz?
Jakie stanowisko wobec działań Armii Czerwonej pod koniec II wojny światowej zajmują znane wam opracowania historyczne? Jakie alternatywne opinie (z innych państw) potraficie sobie wyobrazić i dlaczego?
Wieloetniczne ziemie pruskie i ich tłumacze
Do pracy metodą projektu:
Opisz w skrócie życie i dzieło Krzysztofa Mrongowiusza.
Potrafisz nazwać innych jeszcze pośredników językowych na ziemiach pruskich? Porównaj ich miejsca studiów, zawody, publikacje oraz zaangażowanie polityczne.
Czy ludzie mówiący w różnych językach mogą mieć wspólny region (ojczysty)? Czym odznacza się region?